Czy warto pisać o poecie, który wydał tylko jeden tomik wierszy?
Stanisława Miłaszewskiego przypominała na łamach PMK (nr 51)
Małgorzata Wittels. W artykule Willa „Znicz” przy
Akacjowej można przeczytać o związkach tego poety z Podkową Leśną.
Z tekstu dowiadujemy się, że propozycje umieszczenia jego inwokacji na
witrażach Jana Henryka Rosena w prezbiterium podkowiańskiego kościoła
zawdzięczamy Marii i Januszowi Płodowskim. Mieszkańcom Podkowy Leśnej
poeta jest znany właśnie z modlitw czterech podróżnych, zapisanych pod
wizerunkami czterech świętych: pieszego, lotnika, żeglarza
i automobilisty.
Od dawna ciekawiło mnie, czy te słowa są fragmentami większej całości,
czy tylko krótkimi tekstami okolicznościowymi.
W 2008 roku na rynku księgarskim pojawiło się pierwsze powojenne
wydanie utworów Stanisława Miłaszewskiego i – jak pisze autorka
opracowania, Anna Czabanowska-Wróbel – to „jedyna tak pełna
prezentacja jego twórczości lirycznej i przekładów”. Zawiera właśnie
ów wspomniany zbiór liryki Gest wewnętrzny – jedyny, wydany
zaledwie dwa razy w dwudziestoleciu międzywojennym. Po tylu latach
ukazał się w Wydawnictwie Literackim w serii „Biblioteka Poezji
Młodej Polski”.
Obszerny wstęp przedstawia postaci charakterystyczne dla życia
kulturalnego stolicy – Wandę i Stanisława Miłaszewskich. O okresie
przedwojennym sami zostawili wspomnienia zebrane w dwóch tomach.
Podczas II wojny światowej dawali dowody ofiarnego patriotyzmu –
zaangażowani w konspirację, organizowali pomoc dla potrzebujących
literatów, współpracowali z pismami podziemnymi (m.in. Polska
żyje Zofii Kossak), wydali antologię poezji wojennej. W swoim domu
organizowali wieczory muzyczne Chopina.
Ostatnim świadkiem ich życia był Adolf Rudnicki. W opowiadaniu
tMoja czarna broda pisze o tym, jak Miłaszewski namówił go do
opuszczenia kamienicy przy ul. Focha (dziś – Moliera), ocalając mu
życie. Tego samego dnia, 10 sierpnia 1944 roku kamienica zostaje
zburzona i oboje Miłaszewscy giną pod gruzami.
Tytuł przedwojennego poetyckiego zbiorku Gest wewnętrzny
wskazuje na rodzaj przeżyć, które Miłaszewski przeciwstawia reakcjom
zewnętrznym, pustym. W Epilogu podkreśla znaczenie takich
działań:
Nie wiem, czy są tragedie, czy są krotochwile
których pełnia plastyczniej nad gest się wyraża,
nad gest, co odzwierciedlić pozwala na chwilę
transfigurację piękna i tę – u ołtarza.
Przejrzałam tomik uważnie, ale nie znalazłam strof widniejących na
witrażach w prezbiterium kościoła Św. Krzysztofa. Mogę przypuszczać,
że autor ułożył je współpracując z Janem Henrykiem Rosenem na
miejscu w Podkowie Leśnej, a może po prostu przywiózł je tu ze
swojego warszawskiego salonu.
Tylu popularnych poetów odwiedzało Podkowę Leśną. Ślady na szkle
zostawił najmniej znany.
Pani Dyrektor miejscowej Biblioteki, Dorocie Skotnickiej bardzo
dziękuję, że gromadząc zbiory twórców związanych z lokalnym
dziedzictwem, dołączyła do nich kolejny tom – Poezje
Stanisława Miłaszewskiego.
Grażyna Zabłocka
6 listopada w kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Grodzisku
Mazowieckim kilka zespołów chóralnych dało koncert jubileuszowy z okazji
X-lecia Grodziskiego Chóru „Bogorya”. Chór żeński Elsner
Coro PSM II st. im. Józefa Elsnera z Warszawy, chor La Musica z Lublina,
Chór Żeński „Lutnia”, łącznie z jubilatem wypełniły dźwiękiem
ogromną przestrzeń kościoła. Towarzyszyła im Warszawska Orkiestra
Smyczkowa im. Zenona Brzeskiego. Wszystkie zespoły występowały
wielokrotnie na festiwalach i konkursach krajowych i zagranicznych,
przywożąc z nich dyplomy, nagrody i wyróżnienia.
Z inicjatywą założenia chóru wyszedł Marcin Łukasz Mazur, upatrując
w tym najlepszy sposób na rozmiłowanie najmłodszych w muzyce. Jego idea
znalazła uznanie władz miasta i tak w roku 2000 narodził się Grodziski Chór
Dziecięcy (sześć lat później zmienił on nazwę na obecną).
Marcin Łukasz Mazur rozpoczął działalność dyrygencką w 1985 roku.
Współpracował z wieloma chórami i orkiestrami w kilku miastach Polski
(w Bielsku-Białej, Warszawie, Białymstoku), a także w Las Palmas
w Hiszpanii. Ze swoim chórem zdobył blisko czterdzieści nagród na
konkursach, częstokroć za prawykonania dzieł kompozytorów współczesnych
(Kurta Bikkembergsa, Andrzeja Hundziaka, Andrzeja Koszewskiego, Mariana
Sawy, Wilbura Skeelsa, Romualda Twardowskiego). Sam dyrygent
skomponował kilkanaście utworów na chór (część z nich ogłosił drukiem)
i opracował kilkadziesiąt pieśni ludowych, głównie kolęd.
W szczelnie wypełnionym kościele Bogorya dała nam koncert wspaniały,
perfekcyjny – dowód ogromnej pracy i doskonałego porozumienia pomiędzy
członkami zespołu a kadrą opiekunów muzycznych (prócz chórmistrza –
Anna Asińska, Maria Biernat, Izabella Krych, Kinga Machura, Karolina
Matusiak, Barbara Paszkiewicz). Dzieło pana Mazura, jego pasja twórcza
i społeczna zostały wysoko ocenione przez kilka osób, które zabrały głos
w krótkiej przerwie. Ciepłych słów nie szczędzili mu burmistrz
Grodziska i dyrektor Centrum Kultury. Klamrą spinającą wieczór były
utwory w wykonaniu połączonych zespołów: na otwarcie Gaude Mater
Polonia pod dyrekcją Zdzisława Ohara, a na zakończenie –
Assumpta est Maria (prawykonanie utworu Krzysztofa Dziermy) pod
dyrekcją Marcina Łukasza Mazura.
Zofia Broniek