W sobotę 17 września 2005 w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
odbył się uroczysty koncert wieńczący festiwal „Letnie wieczory
muzyczne w kościele-ogrodzie”. Zamknięcie festiwalu zbiegło się
z Europejskimi Dniami Dziedzictwa – ogród kościoła był jednym
z wielu „otwartych ogrodów”, które w tych dniach przygotowały dla
gości przeróżne atrakcje kulturalne.
Zgromadzona w kościele publiczność wysłuchała barokowej opery
komicznej Pimpinone Georga Philippa Telemanna. W rolę tytułowego
Pimpinona wcielił się Józef Frakstein (bas), laureat Konkursu im.
Roberta Schumanna w Zwickau. Artysta związany jest obecnie z Warszawską
Operą Kameralną i z niemieckimi teatrami muzycznymi w Erfurcie, Halle
i Lipsku, gdzie zajmuje się także pracą pedagogiczną. Partię służącej
popisowo wykonała Agnieszka Dondajewska (sopran), która na stałe
współpracuje z poznańską Operą Narodową i z Operą Wrocławską. Solistom
wspaniale akompaniował znany podkowianom kwartet Prima Vista w składzie:
Krzysztof Bzówka, Józef Kolinek, Dariusz Kisieliński i Jerzy Muranty.
Partię kontrabasu wykonał Paweł Wojda, a basso continuo realizował
wybitny klawesynista Władysław Kłosiewicz. W przerwach między
aktami opery muzycy przedstawili inne, mniej znane dzieło Telemanna –
Dwa koncerty polskie.
Koncert, choć zatytułowany przez organizatorów nocturne, czyli
„nocny, spokojny, mroczny”, był w rzeczywistości wspaniałym,
porywającym i przezabawnym widowiskiem. Dzięki temu, że libretto
zostało przetłumaczone na współczesny język polski, barokowa farsa
Telemanna na temat małżeństwa bogatego Pimpinone i służącej Vespetty
okazała się dziełem wciąż aktualnym, pełnym wdzięku i humoru. Świetnie
wypadł Józef Frakstein, który w trzecim akcie brawurowo wykonał
arię-parodię rozmowy żony z sąsiadką. Słuchaczy porwała również
zabawna kłótnia małżeńska w interpretacji dwojga solistów.
Publiczność, choć niezbyt liczna, reagowała gorąco
i entuzjastycznie. Muzycy bisowali i nagrodzeni zostali owacjami na
stojąco.
Finałowy koncert festiwalu był znakomitym dowodem na to, że muzyka
klasyczna, z pozoru odległa i trudna, może być źródłem wspaniałych
przeżyć i zwyczajnej radości.
Marta Subko
W Podkowie Leśnej zawsze rozbrzmiewała muzyka. Wystarczy przypomnieć
tradycję „Aidy”, gdzie bywał Karol Szymanowski. Nawet niekiedy
zasiadał do fortepianu, by grywać Wagnera, za którym podobno nie
przepadał. Wspaniałe tradycje muzyczne ma także Stawisko, które
gościło i gości wielu znakomitych artystów.
W niedzielę 18 września 2005 roku o godzinie trzynastej nastąpiło uroczyste
otwarcie sali koncertowej w domu państwa Kolinków przy ulicy
Sienkiewicza 1. Gospodarze, rodzice nastoletniej
Karoliny i kilkuletniej Dorotki – wybrali na inaugurację muzycznego
salonu utwory idealne na rodzinne popołudnie; Karnawał zwierząt
Camille'a Saint-Saensa, Szczygła Antonio Vivaldiego,
Komara i słonia H. Klinga. Muzycy Kwartetu Prima Vista oraz Emilia
Sitarz i Bartłomiej Wąsik (Lutosławski Piano Duo ), Agata Irgas (flet),
Romuald Gołębiowski, Krzysztof Szmańda (perkusja) i Paweł Pańta
(kontrabas) zagrali, jak zwykle, mistrzowsko, a Józef Kolinek – II
skrzypce i gospodarz domu – wygłosił kilka fachowych komentarzy
muzycznych, zrozumiałych nawet dla najmłodszych słuchaczy.
Na widowni złożonej w znacznym stopniu z dzieci panowała
cisza. Tylko niekiedy któreś nie wytrzymywało i ze zwykłą żywiołowością
towarzyszyło muzyce, naśladując ruchy trąby słonia czy człapanie osła.
Po koncercie dzieci skupione wokół Fundacji Alternatywa odegrały
Dziecięcą Operę Filozoficzną Macieja Wojtyszki w reżyserii Wiesławy
Klaty.
Na szczególną uwagę zasługuje muzyczne potraktowanie tekstu. Dzieci
bardzo rytmicznie wypowiadały swoje kwestie, a niektóre wersy zostały
nawet wyśpiewane.
Mimo bardzo młodego wieku – najmłodszy aktor miał siedem, najstarszy
dwanaście lat – artyści wygłaszali swoje role z pełnym zrozumieniem.
Opera Filozoficzna, która jest fragmentem książki Bromba
i filozofia, stawia istotne i niełatwe pytania filozoficzne, np. o istotę
zła i o ciemność, która drzemie w każdym z nas.
Praca na tekstem Opery potwierdziła – jak mówi pani Wiesława Klata
– że już bardzo małe dzieci zastanawiają się nad istotnymi problemami
egzystencjalnymi.
Ciekawą część pracy nad przedstawieniem stanowiło przygotowanie
kostiumów. Dzieci same wymyślały i rysowały kostiumy dla granych przez
siebie postaci, starając się nie sugerować rysunkami autora tekstu,
które stanowią ilustracje Bromby I filozofii.
Odbiór sztuki był bardzo żywy, nie tylko wśród dzieci. Do Podkowy na
premierę swojej sztuki przyjechał Maciej Wojtyszko, który razem
z młodymi aktorami szeptem wypowiadał kwestie stworzonych przez siebie
postaci.
W domu państwa Kolinków doszło do spotkania dorosłych i dzieci,
twórców profesjonalnych i amatorów, co dało niepowtarzalną atmosferę
koncertu domowego i przypomniało nam o miejscu muzyki i teatru w naszej
prywatnej przestrzeni.
Beata Wróblewska
17–18 września. Europejskie Dni Dziedzictwa pod hasłem
Otwarte ogrody stały się okazją dla mieszkańców i przyjezdnych do
uczestniczenia w wielu interesujących spotkaniach,
obejrzenia wystaw różnego rodzaju kreacji artystycznych, m.in.
instalacji Kajetana Dyrdy, młodego artysty z Wrocławia, rzeźb Bożenny
Biskupskiej i instalacji Zygmunta Rytki, czy wystawy sztuki współczesnej
„Kolekcja” – prezentacji sztuki w ramach działania
Fundacji Sztuki Współczesnej „In situ” (założyciele: B. Biskupska
i Z. Rytka), a także pokazu tkanin Krystyny Arskiej-Perepłyś
towarzyszącego rozpoczynającemu się tym czasie w Stawisku festiwalowi
Muzyczne Konfrontacje.
Dwukrotnie wysłuchaliśmy chóru Towarzystwa
Pieśni Dawnej Pośrodku Żywota (w Stawisku i w kościele),
a właściciele otwartych dla zwiedzających prywatnych ogrodów zapraszali na
małe koncerty.
W pięknym ogrodzie Yaśminy Strzeleckiej i Zbigniewa
Jachimskiego w słoneczne przedpołudnie wysłuchaliśmy wierszy Leśmiana,
Iwaszkiewicza i Staffa, recytowanych przez Joannę Jędrykę oraz koncertu
chopinowskiego w wykonaniu pani domu.
Bardzo starannie przygotowaną wystawę zaprezentowało Towarzystwo
Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna.
W 80. rocznicę powstania
Podkowy Leśnej, na 22 planszach ukazano miasto – domy i mieszkańców
Podkowy w pierwszym okresie istnienia, na podstawie fotografii z archiwów
rodzinnych, zgromadzonych przez „Podkowiański Magazyn Kulturalny”,
wydawnictwa Towarzystwa czy uzyskanych z archiwum Muzeum Anny i Jarosława
Iwaszkiewiczów w Stawisku. Kolekcja plansz jest otwarta, będzie
w przyszłości stopniowa powiększana. Wystawa udostępniona do zwiedzania
w dolnym kościele w centrum miasta, została wpleciona w przygotowane
przez przewodników szlaki turystyczne (np. Szlak Tradycji Literackich
w Podkowie Leśnej czy Architektury i ogrodów dwudziestolecia), co
uczyniło ją szczególnie ważną dla zrozumienia historii, ducha miasta
i przywiązania jego mieszkańców do tradycji.
Autorem ogólnej koncepcji
wystawy zatytułowanej Miasto-Ogród Podkowa Leśna i jego mieszkańcy w pierwszej
połowie XX wieku i jej komisarzem był Oskar Koszutski.
19-20 września odbywały się całodniowe warsztaty:
Ochrona i promocja dziedzictwa kulturowego w kontekście
rewitalizacji miasta ogrodu Podkowa Leśna – przeznaczone dla studentów,
pracowników administracji miejskiej i osób zainteresowanych.
Koordynatorami warsztatów byli Magdalena Prosińska i Łukasz Willmann.
Na uroczystej sesji Rady Miasta 10 listopada wręczono akty
nadania tytułu Honorowego Obywatela Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna panu
Bohdanowi Skaradzińskiemu i panu Janowi Jarco – za zasługi na rzecz
społeczności podkowiańskiej, a w szczególności za działania na rzecz
pojednania polsko-ukraińskiego.
Bohdan Skaradziński
Dziennikarz i publicysta związany z miesięcznikiem „Więź”.
W latach 1952–56 więzień polityczny.
Głównym przedmiotem jego zainteresowań są dzieje Polski XX w.,
a szczególnie koleje współżycia Polaków z narodami pobratymczymi na Wschodzie.
W 1983 r. wydał pod pseudonimem Kazimierz Podlaski książkę Białorusini,
Litwini, Ukraińcy, za którą w 1985 r. otrzymał Nagodę Kulturalną Solidarności.
Jan Jarco
Politolog i dziennikarz. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych współpracował
z Instytutem Wydawniczym PAX. Od początku pontyfikatu Jana Pawła II tłumaczył jego
przemówienia z audiencji generalnych i papieskie homilie. W latach 1980–1982 dziennikarz Biura Informacji
Prasowej Solidarność w Gdańsku.
W październiku zmarła poetka i tłumaczka Ludmiła Marjańska. W latach
1993-1996 pełniła funkcję prezesa Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Tłumaczyła wiersze Emily Dickinson, Walta Whitmana, Wiliama Butlera
Yeatsa i innych twórców anglojęzycznych. Wydała kilka własnych tomików,
pisała także powieści dla młodych czytelników. W 2002 r. spotkała się
dwukrotnie z mieszkańcami Podkowy. PMK publikował jej wiersze.
Pogodna, życzliwa, pełna uroku, młoda duchem, mimo skończonych 80 lat
zachowała umiejętność radowania się życiem i nawiązywania nowych
przyjaźni. „Trzeba się z sobą przywitać, trzeba się z sobą
pogodzić”, pisała w jednym z wierszy z tomu Córka bednarza.
Odeszła do „wyśnionej zieleni”, zostawiając nam swoje niezwykłe
wiersze – cząstkę siebie.
Książki
Wojciech Dudzik, Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!,
Warszawa 2005.
Józef Czapski, Pisma Rozproszone, pod redakcją Pawła Kądzieli, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2005.
Philip Earl Steele, Nawrócenie i chrzest Mieszka I, „Fronda” Warszawa 2005.