PODKOWIAŃSKI MAGAZYN KULTURALNY, nr 47

Europejskie Dni Dziedzictwa,
Podkowa Leśna 17-18 września



Katrin Schulze

architekt krajobrazu, konserwacja ogrodów zabytkowych, Berlin

Przeszłość i przyszłość parku miejskiego w Mieście–Ogrodzie Podkowa Leśna – propozycja warsztatów.



W tym roku Podkowa Leśna, nadal pełniąc rolę znaczącego ośrodka kulturalnego na mapie Polski, obchodzi 80. rocznicę powstania. Do dziś o charakterze miasta–ogrodu stanowi między innymi prywatna i publiczna zieleń. Przed samorządem stoi ambitne zadanie rewitalizacji miasteczka i odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób chronić dziedzictwo, aby stało się ono impulsem dla rozwoju historycznej miejscowości. Założenia do projektu rewitalizacji muszą uwzględniać wiele czynników, mieć charakter wielodyscyplinarny i odwoływać się do sprawdzonych rozwiązań. W ramach dyskusji nad dokumentacją, rehabilitacją i użytkowaniem miasta zgodnym z prawem ochrony zabytków, jak najszybciej powinniśmy przeanalizować historię, stan i potencjał na przyszłość parków i ogrodów Podkowy (...).

Projekt Miasta–Ogrodu Podkowa Leśna został ostatecznie zrealizowany w dobie modernizmu, przez słynnego warszawskiego urbanistę Antoniego Aleksandra Jawornickiego. W początkowej koncepcji z lat 1920. odgrywał wyjątkową rolę.

Charakterystycznym elementem struktury miasta i ważną strukturą w systemie zieleni miejskiej stanowi 14. hektarowy Park Miejski, który w 1927 roku został zaprojektowany jako centralny park publiczny. Tak jak wiele podobnych parków w innych europejskich miastach– ogrodach, park miał służyć mieszkańcom jako miejsce aktywności sportowej, różnego rodzaju gier i spotkań społeczności. Podstawą urządzenia i programu założenia była idea parku ludowego, która rozwinęła się pod koniec XIX wieku w Anglii pod wpływem ruchów społeczno–politycznych w wielkich miastach, szczególnie popularnych w latach 1920. Zintegrowany system składający się z obsadzonych roślinami ścieżek spacerowych, małych placyków i promenady zapraszał do spacerowania. Grano w tenisa i piłkę nożną, a w zimie na zamarzniętym stawie w centralnej części jeżdżono na łyżwach. W Kasynie mieszkańcy miasta mogli wziąć udział w imprezach tanecznych.

Park Miejski – jak również inne założenia parkowe i ogrodowe w mieście – dziedzictwo miasta przez wiele lat niedoceniane, niszczone w latach komunizmu – ulega dalszej degradacji poprzez zaniechanie, celowe niszczenie powodowane brakiem szacunku dla zabytkowego otoczenia, zasad konserwatorskich i wrażliwości na historię. Park wygląda na porzucony, znajduje się w opłakanym stanie, lecz nadal można rozpoznać ślady i jakość dawnego projektu. W związku z remontem Pałacyku–Kasyna i w ramach zachowania i rozwoju historycznego miasta–ogrodu Podkowa Leśna, powinna jak najszybciej powstać koncepcja rewaloryzacji parku. Poprzez rewaloryzacje i zachowanie jego historycznych cech zgodnie z zasadami konserwatorskimi, park zyska na nowo dawna atrakcyjność, zarówno dla podkowian jak i dla osób przyjezdnych, które docenią wartość mieszkania w małej miejscowości o walorach zabytkowych.(...)

Tematyka warsztatów:

Cele projektu:



 <– Spis treści numeru