PODKOWIAŃSKI MAGAZYN KULTURALNY, nr 31-32

Irena Klukowska


Irena Klukowska z domu Górska, lekarz stomatolog. Urodziła się w  Warszawie 21 marca 1912 roku. Studia ukończyła w 1938 roku. Wraz z mężem Józefem Klukowskim zamieszkała w 1938 roku w Podkowie Leśnej przy ul. Lotniczej 6, w domu należącym do pani Kobierzyckiej i nazwanym "Laleńką", a zbudowanym w 1925 roku. Pierwszy gabinet dentystyczny otworzyła w budynku Anny i Stefana Bonikowskich przy ul. Brwinowskiej, później w "Laleńce". Podczas okupacji Irena i Józef Klukowscy należeli do ruchu oporu. Irena, ps. Ala była łączniczką. W jej gabinecie, który był punktem łączności, składano meldunki pisemne i ustne, pod pozorem oczekiwania na poradę lekarską.
"Tu też składano do rozdziału prasę podziemną, przekazywano do odbioru broń. W mieszkaniu odbywały się spotkania i narady członków ruchu oporu ZOR (Związek Obrony Rzeczpospolitej) i AK." (Cytat z notatek Józefa Klukowskiego).

Po upadku Powstania Warszawskiego Irena Klukowska jako sanitariuszka niosła pomoc chorym i rannym mieszkańcom stolicy wysiedlonym do przejściowego obozu w Pruszkowie. Pomogła wielu osobom wydostać się  z obozu, narażając własne życie. Po wojnie gabinet upaństwowiono, pracowała więc w ośrodku zdrowia powstałym przy ulicy Orzechowej, a później w nowej przychodni przy ulicy Błońskiej. Przepracowała w Podkowie 45 lat. Była pogodna, lubiła swoją pracę i ludzi.
Po przejściu na emeryturę w niedługim czasie zmarła (11 marca 1990). Jest pochowana na cmentarzu bródnowskim w Warszawie.

 

Józef Klukowski

Józef Klukowski, syn Antoniny z Chojnackich i Tadeusza Klukowskiego, dyspozytora instrumentów w Filharmonii Narodowej, muzyk i muzykolog. Urodził się 12 maja 1905 roku w Warszawie. Ukończył Konserwatorium Warszawskie w klasie perkusji i instrumentów dętych. Jako student grywał w zespole jazzowym. Przed wojną rozpoczął współpracę z Filharmonią Narodową i z Polskim Radiem.

Podczas okupacji ppor. Józef Klukowski włączył się do ruchu oporu, przyjmując pseudonim Jasieńczyk, od rodzinnego herbu. Początkowo były to struktury Związku Obrony Rzeczpospolitej.

W roku 1943 przyjęła jednostki ZOR Armia Krajowa. Nastąpił podział według zasad obowiązujących w Armii z siedzibą dowództwa pułku w Grodzisku, batalionu w Podkowie. "Twardy" (por. rez. Henryk Walicki, przyp. MW) objął dowództwo kompanii z nowym kryptonimem "Brzezinki", przyczem kryptonim oddziału "Alaska" odnosił się do pierwszego plutonu, złożonego z mieszkańców Podkowy i sąsiednich wsi. Dowództwo przekazano ppor. rezerwy J. Klukowskiemu (ps."Jasieńczyk"). Jego zastępcą został J. Brochocki("Bruzda"). Głównym zadaniem kompanii "Brzezinki" było przyjmowanie zrzutów sprzętu wojskowego, broni, amunicji, a nawet ludzi. Z plutonem współdziałał pluton II z siedzibą w Książenicach, wsi odległej od Podkowy ok. 5 km. Dowódcą II plutonu był J.Sławiński.

Ta informacja znalazła się w notatkach Józefa Klukowskiego poświęconych okresowi okupacji i ruchowi oporu na terenie Podkowy.

Po zakończeniu wojny Józef Klukowski rozpoczął pracę w Filharmonii Narodowej i w Operze Warszawskiej, współpracował także z Polskim Radiem jako autor muzyki do audycji radiowych. Przez okres około pięciu lat współpracował z Tadeuszem Sygietyńskim, założycielem "Mazowsza". Uczył w szkole muzycznej, gdzie założył zespół fletów prostych. Zafascynowany tym instrumentem  opracowywał kompozycje do podręczników dla uczniów szkół muzycznych oraz dla innych zespołów profesjonalnych. Był autorem podręczników muzycznych i pedagogicznych oraz licznych artykułów w prasie specjalistycznej.

W podkowiańskiej szkole zorganizował kapelęjanczarską. Działał w lokalnym kole ZBOWiD. Zmarł 5 września 1997 roku. Pochowany jest, podobnie jak żona, na cmentarzu bródnowskim.




 <– Spis treści numeru